Sophia in ironie

Symbolistisch dichten is a hell of a job. Nadat ik mijn eerste poging had ondernomen (zie de bijdrage hier van 9 juni) ging ik voortvarend verder aan de hand van een tweede schilderij van Jack Baddeley, Sophia uit 2006. Dit keer wilde ik eens goed uitpakken door te werken met terzinen.

Dat viel niet mee. Terzinen zijn door Dantes Divina Commedia natuurlijk wereldberoemd geworden, dat stichtelijk en tamelijk einde- en oeverloos meesterwerk. Zelf heb ik een aantal jaren geleden al eens ontdekt dat je met terzinen ook light verse kunt maken. Zie het derde gezang in mijn bundeltje Gezangen van de wrede nacht.

Met terzinen moet je oppassen. Je kunt er wat meer verhalend mee dichten, maar de verveling ligt op de loer. Dan gaat de spanning er af en dat overkwam mij deze keer. Symbolistisch dichten is nogal serieus en zweverig van aard, vol diepzinnigheid als je even niet oplet. En in combinatie met de terzinen werden de grenzen van het aanvaardbare een beetje overschreden.

Dat leverde regels op als volgt:

Waar wetenschap in wijsheid zich vertaalt

Daar zal zij zijn, en waar we haar ook vinden
Het lijkt of met een felle gloed zij straalt

Wil zij ons met die felle gloed verblinden?

Of nodigt zij ons in haar schone schijn
Om wetenschap met wijsheid te verbinden?

De cirkel zal veel meer dan cirkel zijn

Zo op de lange witte strook getekend
Maar eeuwigheid: geen einde aan de lijn

En zo gaat het nog een tijdje door. Maar het einde bleef maar uit, laat staan de pointe, en op een gegeven moment besloot ik er de stekker uit te trekken. Om af te kicken nam ik mijn toevlucht tot een stijl die meer bij mij hoort, die van de ironie, en om me passend uit te drukken bediende ik me van mijn vertrouwde vriend, het staartsonnet. Dat leverde het volgende resultaat:

Ik ken haar van het amateurtoneel

Haar naam Sophia, achternaam Van Beeren

Ze kan voorbeeldig naturel acteren

Een groot talent, dat zie je niet zo veel

Wat ze vermag? Het is me echt te veel

Met voorbeelden het hier te illustreren

Maar als zij speelt, zo kan ik wel beweren

Krijg ik, mijn god, geen hap meer door mijn keel

Zelfs als het script hermetisch is geschreven

Desnoods een strook vol met symbolentaal

Brengt ze haar rol verbluffend knap tot leven

In een decor, al even kil en kaal

Weet ze haar ziel zodanig bloot te geven

Dat je een speld hoort vallen in de zaal

We zwijgen allemaal

Zo mooi weet zij haar waarheid te onthullen

Dat onze ogen zich met tranen vullen

En hoe symbolistisch dit nu nog is mag de lezer zelf beoordelen.